دانش آموختگان علوم دینی پس از یک دوره فراگیری عمومی معارف دینی در حوزه های علمیه، غالباً در پوششی متمایز از مردم به لباس روحانیت درمی آیند. امروزه، این لباس، پوشش سازمانی روحانیت و نماد نقش روحانیت در جامعه ما محسوب می شود. این «لباس متفاوت» در کنار «نقش اجتماعی خاص» دو عنصر تمایز بخش روحانیت شیعه را تشکیل می دهند. باورها و احساسات و تمایلات رفتاری نسبت به این لباس درحقیقت بازتاب اقتضاءات ساختا...

چکیده عمده تحلیل‌گرانِ تاریخ ایران پیش از انقلاب اسلامی، روحانیت شیعه را بر خلاف روحانیت اهل سنت، نهادی «متحد جامعه مدنی» و نه «متحد دولت» تلقی کرده‎اند. درواقع، جز در مواردی اندک در دوره‎های معدودی از اواخر صفویه و اوایل قاجار که پیوند نزدیکی میان «نهاد دین» و «نهاد دولت و سلطنت» پدید می‎<stro...

روحانیت شیعه و نحوه­ مواجهه­­اش با مسأله قدرت به یکی از چالش­های دوره صفویه مبدل شد. مباحث نظری درباره امامت و حکومت و حضور نهاد سلطنت به­مثابه واقعیتی تاریخی- سیاسی، مسائل پیچیده­ای را پدید آورد که تا مدتی ذهن عالمان شیعه را به خود متوجه ساخت. دوره دوم حکومت صفویه شاهد تکاپوهای بیشتری از جانب روحانیون شیعه برای کسب قدرت بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که تکاپوهای روحانیت شیعه در دوره دوم حاک...

طی دوران حکومت صفویه، به واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا ب...

شباهت‌هایی جزیی میان نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت در شیعه، سبب گشت تا برخی این دو نهاد را یکسان بینگارند و همان اشکالات وارد بر رفتار آبای کلیسا در نهاد کلیسا، به‌ویژه در قرون‌وسطی را بر سازمان روحانیت شیعه وارد کنند. این مقاله براساس متون اصلی هرکدام از این دو مجموعه، به مقایسه امر وثاقت، میان این دو پرداخته و با بیان موارد تشابه و تفاوت میان آنان، به پاسخ شبهه یکسان‌انگاری میان این د...

بسیاری از تحلیل گران سیاسی بر این باور هستند،که حرکت انقلابی و شیعی مردم عراق (جنبش شیعیان) نشأت گرفته از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. چراکه علاوه بر داشتن مرزهای طولانی و مشترکات تاریخی و فرهنگی فراوان بین دوملت ایران و عراق، وجود مذهب مشترک، دو کشور را به یکدیگر نزدیک می کندوازدیگر علل اصلی نزدیکی قلوب دو ملت مسلمان وجوداماکن متبرکه ومسافرت زائران به هردو کشور می باشدکه درنهایت ایجادانگیزه...

طی دوران حکومت صفویه، به ‌واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات ‌اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک‌های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده‌ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت‌های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا...

اتخاذ راهبرد کسب مستقیم قدرت با سلاح دیانت توسط روحانیت شیعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولی بنیادین در ایران به شمار می آید. مقاله حاضر پاسخ به این سؤال که چرا از بین اقشار مختلف اجتماعی ایران، روحانیان حاکمیت را به دست گرفتند، را در «منابع قدرت آنان» جست وجو می کند. بر این اساس پس از ارائه تعریف وتاریخچه روحانیت ومناسبات آن با دولت در ایران معاصر مؤلفه های زیر را، منابع قدرت این نهاد تلقی ...

تمدن غرب ریشه در یونان و روم باستان دارد. نگاه این جهانی به مسائل جهان، میراث باستان است. در اواخر سلطه ی تقریباً یک هزاره ای کلیسا و فئودالیته، رنسانس به وجود آمد. اومانیسم و انسان گرایی وجه مشخصه دوران رنسانس است. با اکتشافات جغرافیایی و تحولات علمی، فلسفی و صنعتی، تمدن غرب بهسوی جهانی کردن خود گام برداشت. اوایل سده نوزدهم، ابتدای یورش غرب به اقصی نقاط جهان است که با دو چهره ی علمی ، فنی و کار...

ثباتحکومتهابستگیبهکارکرددرستکارویژهالیتحکومتهادارد،بهگونهایکه بتواندپاسخگوینیازهایذهنیوعینیتودهمردمباشند . حالاگرالیتحکومتینتوانست کارکرددرستخودرابهانجامبرساند،نارضایتیازوضعموجودافزایشمییابد . نارضایتیاکثریتتودهمردمازوضعموجوددرایرانقبلازانقلاباسلامیایراننیزبر کسیپوشیدهنیست؛وایننارضایتییقینااًبرگرفتهازعملکردنادرستالیتحاکمبر ایرانقبلازانقلابمیباشد،کهنتوانستنیازهاوخواستههایاکثریتتودهمردمراتأمی...